بلد به معنای شهر است و بلدیه نام قدیم شهرداری است تأسیس بلدیه در ایران یک قرن قدمت دارد و اولین بلدیه در کشاکش حوادث مشروطه تأسیس شد. پیش از آنکه اداره‌ای به نام بلدیه تشکیل شود، اداره‌ای تأسیس شده بود که تقریباً همان وظایف بلدیه را انجام می‌داد. این اداره نامش اداره احتسابیه بود و اعضای آن را محتسب می‌گفتند. این اداره از دو شعبه احتساب و تنظیف که هر کدام عده‌ای نایب و فراش و سپور تحت فرمان داشته، تشکیل شد. محتسبین قبلاً زیر نظر حکومت و کلانتر شهر کار می‌کردند و در مجاورت امور خلافی و حتی در داد و ستد و فروش اجناس دخالت می‌کردند. شعبه نظافت اداره احتسابیه جمعی سقا برای آبپاشی در اختیار داشت و با استفاده از قاطر کار حمل زباله را انجام می‌داد.
با پیروزی مشروطیت در سال ۱۲۸۵ شمسی به دلیل مشکلات متعددی که در اداره امور شهرها در زمینه‌هایی مانند بهداشت شهری، آب‌رسانی و … وجود داشت نمایندگان مجلس اول در صدد تدوین قانونی برای اداره امور شهرها برآمدند که این عمل به تدوین قانون شهرداری‌ها با عنوان قانون بلدیه در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۲۸۶ شمسی انجامید. این قانون در ۱۰۸ ماده به تصویب نمایندگان مجلس رسید. هدف از تأسیس بلدیه شهرداری در این قانون تأمین منافع شهرها و رفع نیازهای شهرنشینان اعلام شد. در این قانون تشکیل انجمن بلدیه پیش‌بینی شده بود که اعضای آن را مردم انتخاب می‌کردند. البته مطابق این قانون زنان حق رأی نداشته‌اند.
انجمن بلدیه در تاریخ دارای اختیارات گسترده‌ای در امور شهری بود. ریاست اداره بلدیه بر عهده رئیس انجمن بلدیه بود که از میان اعضای انجمن بلدیه با اکثریت آرا انتخاب می‌شد و عنوان وی کلانتر بود که معادل اول شهردار بوده است. با تدوین این قانون برای اولین بار مردم توانستند در انتخاب اعضای انجمن بلدیه شرکت کنند و منتخبان آن‌ها از اختیارات وسیعی در بلدیه شهرداری برخوردار شدند. با وجود آنکه انجمن‌های بلدیه و انجمن به صورت قانونی با مشکلات متعددی روبه رو شد. با توجه به شرایط نامناسب سیاسی بعد از پیروزی مشروطیت و چالش‌ها و تقابل‌های دولت و مشروطه خواهان بر سر مسائل مختلف اقدامات اصلاحی بلدیه تحت تأثیر این عوامل قرار گرفت. در کنار این عوامل کمبود بودجه و درآمدهای مالی بلدیه و ضعف عملکرد اعضای انجمن‌های بلد در کاهش کارایی آن مؤثر بود. به نوعی با توجه به شرایط و فضای سیاسی کشور در اوایل مشروطیت حمایت جدی از تشکیل یک بلدیه قانونی انجام نگرفت. تأثیرگذاری این عوامل به حدی بود که با وجود تلاش‌های صورت گرفته بلدیه به مفهوم قانونی در اوایل مشروطیت شکل نگرفت چنان‌که اولین بلدیه قانونی در ۱۲۸۹ یعنی نزدیک به سه سال از تصویب قانون تأسیس بلدیه در مجلس شورای ملی، شکل گرفت. قبل از مشروطیت در تمام شهرهای ایران بلدیه وجود داشت. بلدیه در کلیه امور و نرخ اجناس و ارزاق عمومی و همچنین بهداشت کیسه‌ها مانند نانوایی، قصابی، کبابی و … نظارت داشته و شخصی از طرف بلدیه به نام محتسب برگزیده می‌شد و وی وظیفه کنترل و نرخ اجناس و … را بر عهده داشت.